Uroczystości we Włodzimierzu Wołyńskim
Na cmentarzu we Włodzimierzu Wołyńskim na Ukrainie odbył się uroczysty pochówek 385 szczątków Polaków, Ukraińców oraz Żydów ekshumowanych ze zbiorowych dołów śmierci. Było to zakończenie badań i ekshumacji prowadzonych od 2010 r. W trakcie prac wydobyto z dołów śmierci na pobliskim podzamczu szczątki ponad 1000 ofiar zbrodni sowieckiej - Polaków, Ukraińców i Żydów.
9 grudnia 2013 r. w ceremonii pogrzebowej wzięli udział polscy i ukraińscy przedstawiciele władz państwowych oraz duchowieństwa różnych wyznań. Ze strony polskiej w uroczystości uczestniczyli m.in. minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak, przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP Waldemar Strzałkowski, szef Sztabu Generalnego WP gen. broni Mieczysław Gocuł, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert oraz konsul RP w Łucku Beata Brzywczy. Stronę ukraińską reprezentował gubernator wołyński Borys Klimczuk, mer miasta Petro Sahaniuk oraz przedstawiciel ministra obrony Ukrainy. Asystę honorową stanowili żołnierze obu krajów, polscy policjanci i pogranicznicy. Obecna była orkiestra i chór reprezentacyjny Wojska Polskiego. Polską policję reprezentował Komendant Wojewódzki w Lublinie insp. Michał Domaradzki. W uroczystości uczestniczyli również członkowie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.”.
Wszystkich przybyłych gości z Polski oraz z Ukrainy przywitał Gubernator Borys Klimczuk.
Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak powiedział, że dwudziesty wiek wciąż się nie kończy, wciąż szukamy grobów naszych ojców i dziadów, szukają ich Polacy, szukają ich Ukraińcy. Ta uroczystość to ważny moment w ich szukaniu. I coś co niezwykle ważne, że wspólny pogrzeb „pozwala uświadomić sobie, że historia to nie tylko daty i wielkie wydarzenia, lecz także to, co dotyka zwykłych ludzi”.
Sekretarz R.O.P.W. i M. Andrzej Krzysztof Kunert powiedział min; „… Otaczamy te trumny i trumienki naszą modlitwą, otaczamy je naszą pamięcią, oddajemy im cześć i składamy hołd. Modlimy się o to, żeby nigdy więcej żadne matki nie opłakiwały swych synów, żeby żadne żony nie opłakiwały swoich mężów, żeby nigdy więcej ludzie nie musieli czekać 70 lat na ten moment, kiedy mogą doczekać się swojego miejsca, gdzie mogą schylić głowę, położyć kwiaty i pomodlić się.”
Podziękował również władzom Ukrainy za pomoc w czasie prac ekshumacyjnych oraz przy zorganizowaniu uroczystości i zapowiedział budowę we Włodzimierzu Wołyńskim pomnika, który uczci wszystkie spoczywające tam ofiary.
Modlitwy za zmarłych zostały odprawione w trzech obrządkach: prawosławnym, rzymskokatolickim oraz greckokatolickim. Kadisz za zmarłych odmówił Naczelny Rabin RP Michael Schudrich.
Pogrzeb odbył się z pełnym ceremoniałem wojskowym. Odegrane zostały hymny Polski i Ukrainy, pamięć o zamordowanych uczczono salwą honorową.
W roku 1997 na terenie grodziska we Włodzimierzu strona ukraińska prowadziła prace archeologiczne, podczas których wydobyto szczątki 97 osób. Na podstawie odnalezionych w mogile przedmiotów min. identyfikatorów policyjnych, butów, fragmentów odzieży, stwierdzono z całą pewnością, iż w mogile spoczywają funkcjonariusze Policji Państwowej, żołnierze WP, oraz osoby cywilne. Ponieważ spodziewano się natrafić na szczątki Ukraińców zamordowanych przez NKWD, w momencie stwierdzenia, iż w grobie spoczywają polskie ofiary nie kontynuowano dalszych prac poszukiwawczych.
Działania archeologiczne wznowiono jesienią 2011 r. i kontynuowano w 2012 r. Podczas prac ekshumowano łącznie szczątki ponad 700 ofiar, w tym znaczną liczbę ludności żydowskiej, zamordowanej przez Niemców. Dowodem na to była niemiecka amunicja z roku 1941 oraz przewaga szczątków kobiet i dzieci.
Podczas prac ekshumacyjnych w roku 2013 odnaleziono szczątki 385 ofiar NKWD. W 2013 roku zakończył się kolejny etap badań i ekshumacji.
Polska delegacja odwiedziła teren podzamcza, miejsce gdzie spoczywały szczątki ofiar NKWD.
